We hebben twee jaar bikkelhard moeten vechten voor een integratietegemoetkoming.
Mattias geeft niet snel op. Hij blijft vechten voor wat hij rechtvaardig vindt. Hijzelf en zijn partner Katrien worstelen allebei met psychische moeilijkheden. Ze zijn elkaars steun en toeverlaat. Om die strijd optimaal te realiseren vinden ze dat ze recht hebben op een integratietegemoetkoming zodat Mattias Katrien beter kan begeleiden om zoveel mogelijk te participeren in het maatschappelijk leven. Maar die premie komt er niet zomaar.
Mattias en Katrien vochten meer dan twee jaar om een erkenning van 8 punten te krijgen, net boven de ondergrens voor de tegemoetkoming. Een lijdensweg met artsen, controleartsen, ziekenfondsen, advocaten en rechters. En het blijft uitkijken, want op het ogenblik dat het inkomen van Katrien hoger komt te liggen dan het zijne, valt de tegemoetkoming weer weg.
Mattias en Katrien woonden na hun huwelijk op een appartement in Leuven, met een huur van 750 euro per maand, plus 150 euro algemene kosten. Mattias: “We woonden er een jaar toen de huisbaas plots op de proppen kwam met een extra factuur van 1000 euro omdat het waterverbruik veel hoger lag dan ingeschat. Dat was een klap, want we leven allebei van een invaliditeitsuitkering. Tot dan was die huurprijs nipt haalbaar, maar eensklaps niet meer. Toen zijn we naar de mutualiteit gestapt met de vraag of we niet in aanmerking kwamen voor een integratietegemoetkoming.”
Dat is een tegemoetkoming die bedoeld is als compensatie voor de bijkomende kosten die je als persoon met een handicap hebt voor maatschappelijke integratie. Heb je ernstige moeilijkheden bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten? Dan heb je misschien recht op die premie.
De Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid kent ze toe op basis van de mate waarin je jezelf kan behelpen in het dagelijks leven. Hun arts evalueert je zelfredzaamheid volgens een puntensysteem. Om aanspraak te maken op een tegemoetkoming moet je minstens 7 punten halen op deze schaal. De arts schat de moeilijkheden in bij de mate waarin je zelfstandig kan koken, eten, je verplaatsen, je verzorgen en aankleden, het huishouden doen, gevaar vermijden en contacten onderhouden.
Brede mantelzorg
Mattias: “Die schaal vertrekt van mensen met een fysieke handicap. Bij psychische kwetsbaarheid zijn die criteria moeilijk te evalueren, want het ene moment heb je met die punten geen moeilijkheden, maar bijvoorbeeld bij een zware depressie of psychose loop je daar wel vast. Katrien kon in sommige periodes echt helemaal niets zelfstandig doen. En dan is mijn mantelzorg heel breed: van poetsen tot winkelen en afspraken maken. Kook ik dan een dag niet? Dan zoekt ze gewoon of er nog iets in de frigo ligt.”
“Wij vulden bij de CM de formulieren in, voor zover dat kon vanuit een psychische kwetsbaarheid. Die moesten dan naar de controlearts samen met een uitgebreid dossier van alle opnames en medische gegevens. De controlearts heeft amper een kwartier naar ons geluisterd. We kregen daar niet de kans om alles te vertellen: ik voelde me gekwetst in mijn ‘gehoord zijn’. En een maand later het verdict: 4 punten. Te weinig dus.”
Verplicht verhuizen
“In die periode ging het net heel slecht met Katrien en onze financiële toestand ging fors achteruit. Want je probeert alles om te helpen: opnames, artsen, psychologen … We waren gewoon verplicht te verhuizen uit het te dure Leuven naar Diest waarmee we per maand meteen zo’n 130 euro uitspaarden. Ik had ondertussen een bezwaarschrift ingediend bij de rechtbank van Leuven tegen de inschaling met 4 punten. Via de sociale dienst van Diest kwam ik bij de advocaat van het OCMW. Die man zette me even met beide voeten op de grond: ‘Ga
jij dat zelf pleiten? Man, dat win je nooit’.”
"De maatschappelijk werker van de sociale dienst van de CM zocht eerst samen met mij uit of een bezwaar zinvol was. Hij verwees ons daarna door naar de Katholieke Vereniging Gehandicapten vzw (KVG). De boodschap: je kunt er alleen iets aan hebben als jouw inkomen hoger is dan dat van Katrien. Haar vervangingsinkomen lag toen hoger omwille van de goed betaalde jobs die ze had uitgeoefend. Conclusie: ik moest dringend een job hebben. Ik heb dan een half jaar halftijds gewerkt. Dat was met mijn eigen psychische problemen en de mantelzorg voor Katrien een hele opdracht.”
KVG neemt over
“KVG heeft dan het hele dossier in handen genomen. Het duurde wel een paar maanden voor de artsen de vertrouwelijke dossiers uit elk psychiatrisch ziekenhuis in handen hadden. Dan volgde het vooronderzoek voor de rechtbank. De FOD heeft een arts, jij hebt er een, en er is een controlearts die bemiddelt tussen beide en advies geeft aan de rechtbank. De controlearts zei tegen ons: hier is geen twijfel, ik vraag de toekenning van 10 punten. Het was lang wachten, voor een groot deel door corona. Uiteindelijk konden Katrien en ik samenzitten met de drie artsen. Enkele maanden later kwam er een voorlopig verslag waarop wij mochten terugkoppelen met onze argumenten.”
“Net in die periode ging Katrien sterk achteruit: het dagelijks leven voelde voor haar aan als uitzichtloos lijden zonder perspectief. Ze nam contact met psychiater Lieve Thienpont om haar procedure voor euthanasie te heropenen. Ik ben toen moeten stoppen met werken om haar te begeleiden. Ondertussen overlegde ik met mijn vader en beslisten we een huisje te zoeken om te kopen. Wonderwel vonden we het pand waar we nu wonen. Beneden was daar een keramiekatelier. Hier kon Katrien zelf een atelier starten om te tekenen en schilderen. Zo werd haar leven weer zinvol. Een paar maanden geleden was er een doorbraak. Na het doorpraten over een boek over familiesystemen heeft Katrien veel kunnen loslaten en dat opende haar de ogen. Noem het gerust een wedergeboorte! Ze staat nu lichter in het leven.”
Geef niet op
“Later kregen we bericht dat het verslag definitief was en de zaak bij de rechtbank voorkwam. Geen artsen daar, maar twee advocaten: een voor ons via KVG en een voor de FOD Sociale Zekerheid. Ik wilde daarbij zijn, maar ik kreeg nog voor de zitting bericht dat de twee advocaten met elkaar overeen waren gekomen om de voorgestelde 8 punten uit het definitieve verslag van de controlearts te aanvaarden. Maar het probleem blijft dat mijn inkomen hoger moet zijn dan dat van Katrien. Ik moet dus dit jaar nog een aantal maanden kunnen werken.”
Mattias: “We zijn er nog niet. Het blijft vechten. Het geeft voldoening dat we zover staan door eigen zoeken en werken, niet via de middelen van de overheid. Mijn advies: geef niet op! Volhard tot je bereikt wat je nodig hebt.”
Lotgenotencontact
Mattias organiseert op zondag 18 september 2022 een lotgenotencontact voor naasten die samenwonen met hun psychisch kwetsbaar familielid. De bijeenkomst gaat door in Diest. Interesse? Raadplaag alle info via onderstaande knop.
Foto's: Christophe Ketels
